13.01.2025
Ceny mleka w 2024 roku w Polsce i Unii Europejskiej cechowały się znaczącymi zmianami, wynikającymi zarówno z uwarunkowań regionalnych, jak i globalnych. Rok ten przyniósł dynamiczne wahania cen, które wpłynęły na sytuację producentów oraz ich decyzje produkcyjne.
Ceny mleka w Polsce: Analiza zmian
W Polsce, średnia cena skupu mleka w listopadzie 2024 roku wyniosła 233,47 zł za hektolitr, co oznaczało wzrost o 6,0% w porównaniu z październikiem oraz 12,7% w stosunku do listopada 2023 roku. W okresie od stycznia do listopada 2024 roku średnia cena mleka wynosiła 206,33 zł/hl, co było o 0,4% mniej niż w analogicznym okresie 2023 roku.
Ceny mleka różniły się znacząco w poszczególnych województwach. Najwyższe wartości odnotowano w województwach lubelskim (243,62 zł/hl), podlaskim (242,44 zł/hl) i mazowieckim (238,63 zł/hl). Najniższe ceny obserwowano w województwach małopolskim (214,90 zł/hl), pomorskim (218,73 zł/hl) oraz łódzkim (220,16 zł/hl). Takie różnice wynikają głównie z poziomu intensywności produkcji mleka oraz struktury rynku w danym regionie.
Ceny mleka w Unii Europejskiej: Trendy i porównanie
W Unii Europejskiej ceny mleka w 2024 roku również uległy zmianom. W październiku średnia cena mleka wyniosła 51,71 EUR/100 kg, co stanowiło wzrost o 4,2% w porównaniu do września 2024 roku oraz o 16,5% w stosunku do października 2023 roku. Wzrosty te były szczególnie widoczne w krajach takich jak Irlandia, Niemcy czy Francja, gdzie sektor mleczny cechuje się wysoką efektywnością i dużą skalą produkcji.
Przyczyny wzrostów i spadków cen mleka
Zmiany cen mleka w Polsce i UE były wynikiem kilku kluczowych czynników:
- Globalne uwarunkowania rynkowe: Rosnące ceny energii, nawozów oraz pasz w 2024 roku wpłynęły na koszty produkcji mleka, co przełożyło się na wzrost cen na rynkach krajowych i międzynarodowych.
- Zmienność podaży: W Polsce wzrost pogłowia krów mlecznych o 8,03% przyczynił się do większej podaży mleka, co częściowo stabilizowało ceny. W innych krajach UE zmiany w pogłowiu i restrukturyzacje sektora miały podobny wpływ.
- Warunki pogodowe: Rok 2024 przyniósł zmienne warunki klimatyczne, które w niektórych regionach ograniczyły produkcję pasz, co wpłynęło na koszty hodowli.
- Polityka wsparcia: Dotacje unijne oraz narodowe miały istotny wpływ na utrzymanie rentowności produkcji, co pomagało stabilizować rynek.
Wpływ na producentów
Podwyżki cen mleka w 2024 roku w wielu regionach UE, w tym w Polsce, poprawiły rentowność produkcji, szczególnie w dużych gospodarstwach. Jednakże mniejsze gospodarstwa, zmagające się z wyższymi kosztami energii i nawozów, miały trudności w utrzymaniu efektywności produkcji. Różnice regionalne w cenach mleka uwidoczniły także potrzebę większego wsparcia dla mniej uprzywilejowanych obszarów, szczególnie w Polsce.
Prognozy na kolejne miesiące
Eksperci przewidują, że w 2025 roku ceny mleka mogą pozostać stabilne, choć będą zależne od globalnej sytuacji gospodarczej, popytu na produkty mleczne oraz kosztów produkcji. W Polsce, przy rosnącej produkcji mleka, presja cenowa może się zwiększać, szczególnie jeśli utrzymają się wysokie koszty hodowli. W UE dalsze wsparcie dla producentów oraz inwestycje w efektywność produkcji mogą przyczynić się do poprawy stabilności rynku.