13.01.2025

Rok 2024 przyniósł wzmożoną uwagę na kwestie zrównoważonego rolnictwa, w szczególności związane z gospodarowaniem odpadami rolniczymi, takimi jak folia rolnicza oraz wyroby zawierające azbest. Zarówno Ministerstwo Rolnictwa, jak i inne instytucje publiczne zainicjowały działania mające na celu wsparcie rolników w radzeniu sobie z tymi problemami, co jest istotnym krokiem w kierunku bardziej ekologicznego i odpowiedzialnego podejścia do prowadzenia działalności rolniczej.

Wyzwania związane z folią rolniczą

Folia rolnicza, powszechnie wykorzystywana do przechowywania paszy czy okrywania upraw, stanowi poważne wyzwanie dla środowiska naturalnego. Odpady tego typu są trudne do recyklingu, co prowadzi do ich nielegalnego spalania lub niewłaściwego składowania, co z kolei skutkuje zanieczyszczeniem gleby i wód gruntowych. W 2024 roku problem ten był jednym z głównych tematów poruszanych przez rolników podczas spotkań z przedstawicielami Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Ministerstwo wystąpiło o kontynuację programu NFOŚiGW (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), który wspiera usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej. Program ten jest kluczowy dla rolników, gdyż umożliwia bezpieczne utylizowanie odpadów, jednocześnie promując odpowiedzialne gospodarowanie nimi na terenach wiejskich.

Problem azbestu w rolnictwie

Drugim istotnym wyzwaniem jest problem wyrobów zawierających azbest, które wciąż są obecne w wielu gospodarstwach rolnych, szczególnie w pokryciach dachowych budynków gospodarskich. Azbest, będący materiałem toksycznym, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, a jego usunięcie jest kosztowne i wymaga przestrzegania ścisłych procedur bezpieczeństwa.

Ministerstwo Rolnictwa zaproponowało rozszerzenie programu NFOŚiGW o wsparcie finansowe dla wymiany pokryć dachowych wykonanych z azbestu. Propozycja zakłada, że program obejmie zarówno budynki mieszkalne, jak i gospodarskie, co ma kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia i pracy rolników na terenach wiejskich.

Legislacyjne i organizacyjne rozwiązania

Aby sprostać tym wyzwaniom, konieczne są dalsze działania legislacyjne i organizacyjne. Programy takie jak „Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów rolniczych” oraz „Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest” mają być kluczowymi elementami w budowaniu bardziej zrównoważonego modelu rolnictwa w Polsce. Planowane rozszerzenie wsparcia na wymianę pokryć dachowych wykonanych z azbestu wpisuje się w cele „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”, który zakłada całkowite usunięcie tego materiału do końca 2032 roku.

Jednocześnie istotne jest wprowadzenie rozwiązań systemowych, które umożliwią lepszą koordynację działań w zakresie odbioru i recyklingu folii rolniczych. Wymaga to współpracy rządu, samorządów oraz firm zajmujących się przetwarzaniem odpadów. Wsparcie finansowe oraz zwiększenie świadomości rolników w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami będą kluczowe dla skutecznej realizacji tych działań.

Wpływ na rolnictwo i środowisko

Rozwiązanie problemu odpadów rolniczych ma znaczenie nie tylko dla rolników, ale także dla ochrony środowiska i zdrowia publicznego. Usuwanie folii rolniczych i azbestu przyczyni się do poprawy jakości gleby i wód gruntowych, a także do zwiększenia bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach rolnych. Zrównoważone podejście do gospodarowania odpadami może również pozytywnie wpłynąć na wizerunek polskiego rolnictwa, czyniąc je bardziej odpowiedzialnym i dostosowanym do współczesnych standardów ekologicznych.